Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam giúp Lào (30/10/1949 - 30/10/2019), chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc cuốn sách Ký ức người lính tập 11. Tiếp nối “Ký ức người lính tập 8”, tập sách tiếp tục đăng tải những ký ức của một thời oanh liệt mà những người con đất Việt trải qua với những năm tháng chiến tranh đầy gian khổ, hy sinh và rất đỗi tự hào trên đất nước Triệu Voi. Tập sách do những người trong cuộc tự viết ra hoặc kể lại, là những câu chuyện có thật gắn với con người và địa danh cụ thể, để lại trong ta những suy ngẫm sâu lắng về sự hy sinh đầy quả cảm của người lính trên chiến trường, tình quân dân và nghĩa vụ quốc tế trong cuộc kháng chiến vĩ đại cùng với tinh thần khắc phục khó khăn để góp phần xây dựng quê hương, đất nước sau chiến tranh của dân tộc Việt - Lào.

Ban Tổ chức, Ban Biên soạn đã lựa chọn những bài viết về tấm gương và kỷ niệm tiêu biểu của người lính tình nguyện Việt Nam giúp Lào để giới thiệu cùng bạn đọc. Những câu chuyện trong tập sách, chúng tôi nghĩ chỉ là những giọt nước trong dòng chảy lịch sử của sự nghiệp cách mạng mà Việt Nam và Lào đã trải qua. Hy vọng, với cuộc phát động dự thi viết về ký ức người lính, chúng tôi sẽ nhận được các bài viết của Bộ đội Cụ Hồ và mọi người dân ở trong và ngoài nước. Ban Biên soạn sách Ký ức người lính xin cảm ơn Ban Liên lạc Toàn quốc Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam giúp Lào; Cảm ơn Ban liên lạc Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự giúp Lào thành phố Hà Nội đã cung cấp bài và ảnh rất quý giá. Chúng tôi cảm ơn các đơn vị trong toàn quân, các doanh nghiệp đã ủng hộ về tinh thần, tài chính và giúp chúng tôi xuất bản được tập sách này.

Cuốn sách Việt Nam – Hồ Chí Minh của Roger Pic là một ghi chép chân thực và đầy cảm xúc về hành trình giành độc lập, thống nhất đất nước Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam. Qua góc nhìn của một nhà báo quốc tế, tác phẩm khắc họa tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam, ca ngợi chiến thắng lịch sử năm 1975 như biểu tượng của lẽ phải và khát vọng hòa bình. Cuốn sách cũng gửi gắm thông điệp về sự hòa hợp dân tộc và quyết tâm xây dựng một Việt Nam phát triển, văn minh và độc lập.

Trong lĩnh vực lịch sử nói chung và lịch sử quân sự nói riêng, đã có nhiều công trình nghiên cứu dưới nhiều góc độ và thể loại khác nhau về chiến thắng của quân dân miền Bắc mà trực tiếp là quân và dân Hà Nội cùng lực lượng phòng không, không quân Quân đội nhân dân Việt Nam đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược của đế quốc Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương miền Bắc vào những ngày cuối tháng 12 năm 1972, tuy nhiên cuốn sách "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" không trình bày theo hình thức và quy mô của một chuyên khảo về một chiến dịch phòng không, cũng không phải là một công trình lịch sử thuần túy. Với phương pháp lịch sử - tổng kết, cùng cách tiếp cận sự kiện trong khung cảnh chiến tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, các tác giả đã tập trung khai thác và phân tích những thông tin trong các tư liệu thời đó cùng các tư liệu hình thành sau này, kết hợp với những nghiên cứu của các học giả nước ngoài. Do đó, cuốn sách có nội dung khách quan, sinh động, hấp dẫn, làm nổi bật "hào khí Thăng Long" trong thời đại Hồ Chí Minh.

Hơn 60 năm trước, có một con đường đánh dấu mốc lịch sử quan trọng của dân tộc mang tên “đường mòn Hồ Chí Minh” (cách gọi chung 5 đường mòn Hồ Chí Minh. Đó là: Con đường Hồ Chí Minh trên bộ; Con đường trên biển; Con đường xăng dầu; Con đường hàng không và Con đường chuyển ngân). Đây là hệ thống mạng lưới giao thông quân sự chiến lược để vận chuyển binh lực, lương thực và vũ khí từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam. Trên tuyến lửa ấy, hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến đã kiên cường bám rừng, bám đường làm nên những chiến công vang dội. 5 đường mòn Hồ Chí Minh đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử, góp phần to lớn kết thúc thắng lợi vẻ vang cuộc kháng chiến chống Mỹ, thu non sông về một mối. Tính chiến lược, bất ngờ, sức sáng tạo, gợi mở của con đường có giá trị lâu bền, vượt thời gian… Có thể nói, đến nay chưa có một công trình nào trình bày một cách đầy đủ, hệ thống và liên hoàn về cả 5 con đường mòn Hồ Chí Minh trong việc chi viện cho cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam cũng như trong việc giữ liên lạc giữa miền Nam với miền Bắc. Vì vậy, với mong muốn cung cấp cho bạn đọc những tư liệu, những hình ảnh của hệ thống chi viện vừa đa phương vừa đa dạng cho miền Nam trong suốt 20 năm chiến tranh, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông giới thiệu đến bạn đọc cuốn sách “5 đường mòn Hồ Chí Minh” của Giáo sư Đặng Phong và các cộng sự. Ngoài phần nhập đề viết về những giai đọan “tiền sử” và kết luận, cuốn sách gồm 5 chương: Chương 1: Đường Trường Sơn Chương 2: Đường ống xăng dầu Chương 3: Đường Hồ Chí Minh trên biển Chương 4: Vận chuyển quá cảnh Chương 5: Binh chủng tiền và những con đường chuyển ngân Đây chắc chắn sẽ là tư liệu quý cho những nhà nghiên cứu, những sinh viên chuyên ngành khoa học xã hội, các bạn đọc trong và ngoài nước yêu thích tìm hiểu về lịch sử Việt Nam. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc! NHÀ XUẤT BẢN THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG

Năm tháng trôi qua, chiến thắng Điện Biên Phủ đã đi vào lịch sử như một huyền thoại trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc. Trong sự nghiệp vĩ đại đó hiện lên hình ảnh Hồ Chủ tịch, hùng vĩ mà giản dị, thiêng liêng mà gần gũi, rực rỡ mà thuần khiết như ánh ban mai. Dưới sự lãnh đạo của Người, dân tộc Việt Nam đã làm nên những kỳ tích có một không hai. Hướng tới kỷ niệm 65 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (1954 - 2019), Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông đã phối hợp cùng các chuyên gia rà soát, tuyển chọn và tái bản cuốn Hồi ức “Đường tới Điện Biên Phủ” của Đại tướng Võ Nguyên Giáp do nhà văn Hữu Mai thể hiện. Hồi ức được nhà văn Hữu Mai thể hiện giàu tính văn học, dưới sự vận động bề mặt sôi sục của sự kiện và là sự vận động sâu xa, trầm lắng của con người. Sự đan xen liên tục những con người lịch sử cả phía ta và phía đối phương, những gương mặt người chỉ huy và người lính, những tâm trạng lo âu, những suy tư và mưu lược của cấp lãnh đạo và những sáng tạo của quần chúng, những cuộc đấu trí giữa ta và địch đặt trong bối cảnh lịch sử trong nước và thế giới, những kỷ niệm xưa làm cho Hồi ức không chỉ là sự tái hiện sinh động một thời để nhớ mà còn là một bài thơ lớn về một tư tưởng lớn: tư tưởng Hồ Chí Minh và là một ký họa về một hình tượng thân yêu: Người lính bộ đội Cụ Hồ hiền như đất mà dũng khí thì nuốt Ngưu Đẩu. Chúng ta tự hào về lịch sử của dân tộc, tự hào vì chính trong khói lửa và nước mắt đã sản sinh ra một thế hệ mới: Thế hệ Hồ Chí Minh. Thế hệ đó đã đảm đương nhiệm vụ làm người chiến sĩ xung kích chiến đấu cho một kỷ nguyên mới của đất nước, của loài người: kỷ nguyên của độc lập, tự do của chủ nghĩa xã hội. Thế hệ hôm nay và mai sau sẽ tìm thấy trong Hồi ức một niềm tự hào và trách nhiệm lớn lao để tiếp bước cha ông.

Từ sau buổi chiều ngày 7-5-1954, cả thế giới đã biết đến và ngày càng biểu thị tình cảm thân thiết hơn, niềm kính trọng sâu sắc hơn với một địa danh “vời vợi nghìn trùng” - địa danh một huyện miền núi Tây Bắc nước Việt Nam chúng ta: Điện Biên Phủ. Những sự kiện lịch sử, theo năm tháng cứ lùi xa, không ít sự kiện dần bị lãng quên, nhưng Điện Biên Phủ lại ngày càng hiện rõ hơn tầm vóc lớn lao và vẻ đẹp rạng rỡ của mình. Đã từ lâu, nhân dân nhiều nước ở khắp các châu lục, khi muốn thể hiện niềm tin yêu, lòng nhiệt tình ủng hộ sự nghiệp chiến đấu chống bọn xâm lược, giành độc lập, thống nhất đất nước của chúng ta, hoặc khi muốn tự động viên, cổ vũ bản thân mình trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội, đã hô vang: “Việt Nam - Hồ Chí Minh - Điện Biên Phủ”. Rõ ràng, trong suốt nửa thế kỷ qua, đối với nhân dân ta cũng như nhân loại tiến bộ trên khắp hành tinh, Điện Biên Phủ là một biểu tượng cao cả của chân lý, niềm tin, sức mạnh; của lòng yêu nước, ý chí độc lập, tự chủ trong cuộc đấu tranh đầy thử thách giữa một thế giới còn lắm áp bức, phi lí, bất công. Có được vinh hạnh ấy, bởi lẽ, Điện Biên Phủ là nơi đã diễn ra trận chiến đấu hết sức ác liệt, trận quyết chiến chiến lược lớn nhất giữa quân dân ta và bọn thực dân xâm lược Pháp - kết cục là nhân dân ta đã chiến thắng vô cùng oanh liệt, bọn thực dân xâm lược Pháp thất bại hoàn toàn. Thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đỉnh cao chiến cục Đông Xuân 1953 - 1954, là thắng lợi quân sự quan trọng nhất của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lâu dài chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ; là chiến công lớn nhất trong lịch sử đấu tranh của các dân tộc vốn là thuộc địa đã đánh thắng quân đội nhà nghề hiện đại của một cường quốc phương Tây, mở đầu thời kỳ sụp đổ của chủ nghĩa thực dân trên toàn thế giới. Chiến thắng vĩ đại Điện Biên Phủ “đã được ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, một Chi Lăng hay một Đống Đa trong thế kỷ XX, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công chói lọi đột phá thành trì của hệ thống nô dịch thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc”(1). Chiến thắng Điện Biên Phủ đã dẫn đến thắng lợi của chúng ta ở Hội nghị Giơnevơ năm 1954, kết thúc thắng lợi vẻ vang cuộc kháng chiến chống Pháp. Vậy là, “lần đầu tiên trong lịch sử, một nước thuộc địa nhỏ yếu đã đánh thắng một nước thực dân hùng mạnh”(2). Có được chiến thắng mang ý nghĩa lịch sử dân tộc, thời đại đó là do nhân dân ta được Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh, với đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, sáng tạo, đã tổ chức lãnh đạo, xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, kế thừa truyền thống văn hiến, truyền thống yêu nước ngàn năm của dân tộc, phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, quyết đánh và biết đánh thắng bọn thực dân xâm lược, tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ của nhân dân các nước anh em và nhân dân tiến bộ trên thế giới. Hy vọng, qua các dòng hồi ký, các bài nghiên cứu, tổng kết trong cuốn sách này, bạn đọc có thể hiểu rõ hơn tầm vóc vĩ đại và ảnh hưởng to lớn của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đối với dân tộc ta và nhân loại tiến bộ trên toàn thế giới. Từ đó, chúng ta thêm tin yêu, tự hào về Tổ quốc ta, Đảng ta, nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh và bảo vệ Tổ quốc của chúng ta; đồng thời tìm hiểu và vận dụng tốt những kinh nghiệm thực tiễn quý báu từ chiến thắng vĩ đại này vào sự nghiệp đổi mới đất nước, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thân yêu trong giai đoạn cách mạng mới hiện nay.

Kỷ niệm 50 năm Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không và sự kiện Tiểu đoàn 72 (D72) tên lửa phòng không anh hùng bắn rơi tại chỗ máy bay B52 của Mỹ trên bầu trời Hà Nội, Ban Liên lạc Bạn chiến đấu D72 quyết định biên soạn cuốn sách để làm món quà gửi tới các đồng chí trong đơn vị.
Mới đầu ý định cuốn sách như một cuốn kỷ yếu về thời kỳ chiến tranh, nhưng do các đồng chí gửi ảnh và tư liệu quá ít nên không thực hiện được. Ban Liên lạc thay đổi nội dung cuốn sách, lấy tên là “10 năm D72 chiến đấu và trưởng thành” và như thế sẽ là cuốn lịch sử 10 năm của đơn vị, yêu cầu độ chính xác phải cao và khó đăng được các bài viết của các đồng chí gửi về. Để kỷ niệm 50 năm sau chiến thắng B52, Ban biên tập quyết định lấy tên cuốn sách là “D72 - 50 năm nhớ lại một chặng đường”, vừa nói lên được chặng đường chiến đấu và trưởng thành của Tiểu đoàn, vừa lưu lại hồi ức của các đồng chí trong những ngày tháng chiến đấu. Đây sẽ là một giai đoạn lịch sử của Tiểu đoàn, trong đó có những chiến công của mỗi cán bộ chiến sĩ đã góp phần cùng đơn vị lập nên những chiến công để giành thắng lợi trọn vẹn trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Để giúp các em học sinh ở các bậc học phổ thông và sinh viên các trường đại học, cũng như các bạn đọc xa gần muốn tìm hiểu lịch sử Việt Nam một cách dễ dàng, dễ nhớ, chúng tôi biên soạn bộ sách Truyện đọc Lịch sử Việt Nam. Các truyện đọc trong bộ sách được sưu tầm và biên soạn dựa trên nhiều nguồn tư liệu khác nhau như truyền thuyết, giai thoại, dã sử và chính sử. Bộ sách sẽ đem đến cho các em học sinh, sinh viên và bạn đọc nhiều điều thú vị và bổ ích. Nội dung các truyện đọc không chỉ cung cấp cho bạn đọc những kiến thức về lịch sử Việt Nam, mà còn cung cấp những câu chuyện có tính nhân văn và tính giáo dục về các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử, các thành tựu kinh tế, văn hoá tiêu biểu của dân tộc theo dòng thời gian của lịch sử Việt Nam từ thời nguyên thuỷ của lịch sử dân tộc cho đến ngày nay. Bộ sách gồm 9 tập: Tập 1 mở đầu bộ sách, ra mắt bạn đọc với những truyện về giai đoạn lịch sử nước ta từ thời nguyên thuỷ đến năm 179 TCN - đánh dấu bằng sự kiện Triệu Đà chiếm được Âu Lạc và đặt ách thống trị của phong kiến phương Bắc trên đất nước ta. Tập 2 bao gồm những truyện về giai đoạn lịch sử từ năm 179 TCN đến năm 938 SCN - đánh dấu bằng sự kiện Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt ách đô hộ hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Tập 3 bao gồm những truyện về các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý. Tập 4 gồm những truyện về triều đại Trần, Hồ. Tập 5 giới thiệu các truyện thuộc triều Lê sơ (1428 - 1527). Tập 6 là các truyện về triều Lê Trung hưng, từ cuối thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII. Tập 7 giới thiệu các truyện về triều đại nhà Nguyễn thời độc lập tự chủ. Tập 8 viết về các truyện từ khi thực dân Pháp xâm chiếm nước ta cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng tháng Tám thành công. Tập 9 là các truyện về giai đoạn lịch sử từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay. Ở đầu mỗi tập truyện đọc, chúng tôi đều giới thiệu một cách khái quát nội dung lịch sử của giai đoạn mà các truyện đọc sẽ phản ánh để bạn đọc tiện theo dõi. Các tác giả cố gắng biên soạn theo nguyên tắc ngắn gọn, rõ ràng và dễ hiểu; chỗ nào có thuật ngữ khó hoặc có địa danh cổ, chúng tôi đều có chú thích và giải nghĩa ở cuối trang. Nhân tập 8 của bộ sách ra đời, chúng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với các soạn giả của các tài liệu được sưu tầm, chọn dẫn và các tác giả có tranh, ảnh được minh hoạ trong sách. Mặc dù đã rất cố gắng, song cuốn sách chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của bạn đọc xa gần để sách được tốt hơn trong những lần tái bản sau.

Sự nghiệp cách mạng của Đảng ta và nhân dân ta 90 năm qua gắn liền với tên tuổi và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Suốt cuộc đời hy sinh phấn đấu không mệt mỏi vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, vì những mục tiêu cao cả của loài người tiến bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho chúng ta một di sản vô cùng phong phú, đó là tư tưởng Hồ Chí Minh. Đại hội lần thứ VII, VIII, IX, X, XI, XII của Đảng ta đều khẳng định, cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động cách mạng của Đảng ta và nhân dân ta. Là người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh dành toàn bộ tâm lực vào việc xây dựng Đảng ta, một Đảng Cộng sản kiên cường, trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin và chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân, gắn bó máu thịt với dân, coi đó là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Căn cứ hướng dẫn số 115-HD/BTGTW ngày 08/01/2020 của Ban Tuyên giáo Trung ương về tuyên truyền kỷ niệm các ngày lễ lớn và sự kiện lịch sử quan trọng trong năm 2020; đồng thời, nhân kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3-2-1930 - 3-2-2020); 45 năm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 - 30-4-2020); 130 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2020), 75 năm ngày thành lập nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2-9-1945 - 2-9-2020) và thiết thực chuẩn bị văn kiện cho Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng ta, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông xuất bản cuốn sách “Chủ tịch Hồ Chí Minh với Đại hội Đảng ta” do PGS. TS. Lê Văn Yên biên soạn. Cuốn sách tập hợp nhiều tư liệu quý, trình bày ngắn gọn súc tích những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong các Đại hội Đảng mà Người tham dự. Cuốn sách sẽ là nguồn cung cấp tài liệu nghiên cứu, học tập có giá trị cho độc giả nhất là cán bộ, đảng viên. Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách cùng bạn đọc.

Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, tiền thân là Ban Nghiên cứu Lịch sử, Địa lý, Văn học, hay gọi tắt là Ban Nghiên cứu Sử, Địa, Văn, được thành lập ngày 2 tháng 12 năm 1953 theo Quyết định số 34-QN/TW của Trung ương Đảng tại khu căn cứ cách mạng Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.

Ra đời trong điều kiện gian khổ của chiến khu Việt Bắc, trưởng thành trong những năm tháng hào hùng của hai cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, trải qua những khó khăn, vất vả của thời kỳ bao cấp và vươn lên mạnh mẽ cùng với quá trình Đổi mới, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam luôn kiên trì, bền bỉ, nỗ lực hết sức mình đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và cho sự phát triển của nền khoa học xã hội nước nhà. Nhiều thế hệ chuyên gia, nhà nghiên cứu của Viện đã ngày đêm miệt mài làm việc, cống hiến tâm huyết, sức lực và trí tuệ của mình cho khoa học; nhiều cán bộ đã lên đường nhập ngũ, góp phần xương máu của mình cho độc lập, tự do của dân tộc. Nhiều công trình khoa học xuất sắc, nhiều báo cáo tư vấn có giá trị đã góp phần làm nên tên tuổi Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trong vai trò là cơ quan nghiên cứu cơ bản hàng đầu của đất nước về khoa học xã hội và nhân văn, đơn vị tham mưu chiến lược và tư vấn chính sách nòng cốt của Đảng và Nhà nước, nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về khoa học xã hội, trung tâm nghiên cứu có uy tín quốc tế.

Cuốn sách này là công trình tập thể được biên soạn và xuất bản đúng vào dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam để dành tặng cho tất cả những người đã góp phần xây dựng đơn vị trong suốt bảy thập niên qua, để chúng ta cùng tự hào ôn lại những chặng đường lịch sử đã qua, trân trọng tri ân các thế hệ cán bộ đi trước, đồng thời cùng hướng tầm nhìn về tương lai, chung sức, đồng lòng đưa Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, thực hiện sứ mệnh khoa học cao cả của mình và khát vọng phát triển của dân tộc.

Về nội dung, Tập 1 của cuốn sách “Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam: 70 năm xây dựng và phát triển gồm” trình bày khái quát về quá trình 70 năm xây dựng và phát triển của Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức hiện nay; một số định hướng phát triển Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; và phần Phụ lục thể hiện các quyết định là cơ sở pháp lý thành lập Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và các tổ chức tiền thân (từ năm 1953 đến nay), một số hình ảnh, số liệu thống kê phản ánh các hoạt động chủ yếu trong 70 năm qua.

Xin trân trọng giới thiệu!

Có những sự kiện lịch sử khi thời gian càng lùi xa, người ta càng nhận thấy tầm vóc, ý nghĩa lớn lao của nó. Cách mạng tháng Tám năm 1945 của dân tộc Việt Nam là một trong những sự kiện vĩ đại đó. Trong lịch sử Việt Nam cũng như lịch sử nhân loại chỉ có những cuộc cách mạng vô sản mới có thể đáp ứng đồng thời nhiều đòi hỏi của lịch sử mang tính thời đại. Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam đã thực hiện đồng thời ba chức năng lịch sử là: Giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng con người. Nếu như các cuộc khởi nghĩa của cha ông trong lịch sử là với kẻ thù xâm lược, thống trị có cùng một trình độ phát triển, cùng một hình thái kinh tế - xã hội với Việt Nam, thì khi tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 dân tộc ta phải đương đầu với chủ nghĩa phát-xít và lực lượng đồng minh, mà thực chất là liên minh giữa các cường quốc đang chi phối đời sống chính trị quốc tế lúc đó. Sau hơn 15 năm chuẩn bị và tập dượt đấu tranh, dưới ngọn cờ độc lập, tự do của Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng, cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 của nhân dân ta đã đồng thời đáp ứng nhiều đòi hỏi của lịch sử mang tính thời đại, đã giành được thành quả to lớn là “đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập”, “đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ dân chủ cộng hòa”. Nói về tầm vóc và ý nghĩa lớn lao của Cách mạng tháng Tám, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Chẳng những giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: Lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc”. Cuốn sách Cách mạng Tháng Tám năm 1945 (Sự kiện, hình ảnh và ký ức) tập hợp những tư liệu quý, những hình ảnh sống động và chân thực để minh họa cho những nội dung sự kiện lịch sử trước và khi diễn ra cuộc vận động cách mạng tháng Tám năm 1945 và khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình Hà Nội. Hy vọng cuốn sách sẽ góp phần khắc họa lại những ký ức không thể nào quên về một trong những trang sử vẻ vang nhất, chói lọi nhất, hào hùng nhất của quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Để từ đó, mỗi người dân Việt Nam lại thêm nêu cao tinh thần tự hào dân tộc, khẳng định ý chí quyết tâm trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước thời kỳ đổi mới, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh dân chủ, công bằng, văn minh”.

Bộ sách gồm 9 tập: Tập 1 mở đầu bộ sách, ra mắt bạn đọc với những truyện về giai đoạn lịch sử nước ta từ thời nguyên thuỷ đến năm 179 TCN - đánh dấu bằng sự kiện Triệu Đà chiếm được Âu Lạc và đặt ách thống trị của phong kiến phương Bắc trên đất nước ta. Tập 2 bao gồm những truyện về giai đoạn lịch sử từ năm 179 TCN đến năm 938 SCN - đánh dấu bằng sự kiện Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt ách đô hộ hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Tập 3 bao gồm những truyện về các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý. Tập 4 gồm những truyện về triều đại Trần, Hồ. Tập 5 giới thiệu các truyện thuộc triều Lê sơ (1428 - 1527). Tập 6 là các truyện về triều Lê Trung hưng, từ cuối thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII. Tập 7 giới thiệu các truyện về triều đại nhà Nguyễn thời độc lập tự chủ. Tập 8 viết về các truyện từ khi thực dân Pháp xâm chiếm nước ta cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng tháng Tám thành công. Tập 9 là các truyện về giai đoạn lịch sử từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay.

Ở tập 13, bạn đọc sẽ thấy hình ảnh của một Long An qua lịch sử các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Một Long An “Trung dũng kiên cường, toàn dân đánh giặc” với Tiểu đoàn 307 huyền thoại trong trận Mộc Hóa vang lừng chiến công; Chiến thắng Hiệp Hòa không chỉ là trận bắt được cố vấn Mỹ đầu tiên trên chiến trường miền Nam mà còn mở màn cho phong trào phá ấp chiến lược, bẻ gãy kế hoạch Staley-Taylor của Mỹ, ngụy ở miền Nam; Trận đánh cầu Chữ Y đã ghi vào sử sách của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Nam Bộ, của quân và dân Long An đã vượt qua khó khăn, tổn thất, chuẩn bị thế và lực để cùng cả nước làm nên đại thắng mùa xuân 1975; Bên cạnh lực lượng chủ lực Long An còn có các lực lượng tại chỗ đó là đội nữ du kích bí mật và đội nữ pháo binh công khai đối đầu với chiến dịch “Trực thăng vận”, “Chiến xa vận”; Long An còn có những bà mẹ hiến dâng cho cách mạng cả 5 người con trai yêu quý của mình; Có người phụ nữ suốt cuộc kháng chiến, từng đêm cặm cụi may áo cho bộ đội vì thương các em trong chiến khu không đủ ấm. Họ mang trong mình phẩm chất chung của người phụ nữ Việt Nam: “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”mà cũng rất riêng bởi khí chất người con gái Nam Bộ.

Cuốn sách này ra đời là sự tiếp nối của Công trình sách Ký ức người lính. Với mong muốn tri ân những người đã chiến đấu, hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, công trình sách Ký ức người lính đã trải qua 10 năm thực hiện, ra mắt bạn đọc 15 tập sách, được đông đảo độc giả đánh giá cao, không chỉ là những cựu chiến binh, những người đang khoác màu áo lính mà còn có cả không ít những bạn trẻ cũng tìm đọc và bày tỏ sự xúc động chân thành. Đó chính là nguồn cổ vũ quý giá giúp chúng tôi tiếp tục cuộc hành trình không ngừng nghỉ này.

Ở Ký ức người lính tập 16, Ban Biên soạn vẫn thực hiện trên cơ sở tôn trọng tuyệt đối những tư liệu chân thực từ ký ức của những người lính, những câu chuyện thấm đẫm tính nhân văn cao cả, luôn là những bài học lịch sử có giá trị sâu sắc, là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ học tập và noi theo. Ban Biên soạn xin chân thành cảm ơn các tác giả đã cung cấp bài và ảnh rất quý giá; cảm ơn các đơn vị trong toàn quân, các doanh nghiệp đã ủng hộ về tinh thần, tài chính để đồng hành cùng chúng tôi trong quá trình thực hiện công trình này. Trong  quá trình thực hiện, Ban Biên soạn có chỉnh sửa một số chi tiết nhỏ cho phù hợp với nội dung, rất mong được sự cảm thông, chia sẻ của đồng đội.

Dõi nhìn lịch sử hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam, cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thực sự là một mốc son chói lọi. Cơn bão táp cách mạng ấy là kết tinh 15 năm đấu tranh kiên cường, gian khổ của phong trào cách mạng theo khuynh hướng vô sản trên khắp mọi miền Tổ quốc, đã mạnh mẽ chấm dứt chế độ thực dân và chế độ quân chủ, mở ra một thời đại mới trong lịch sử dân tộc Việt Nam: kỷ nguyên độc lập dân tộc, bình đẳng và tiến bộ xã hội. 100 điều nên biết trong cuốn sách nhỏ này chắc chắn chưa phải là tất cả những gì cần biết và nên biết về cuộc vận động Cách mạng Tháng Tám năm 1945 trong lịch sử Việt Nam. Tuy nhiên, cuốn sách 100 điều nên biết về Cách mạng Tháng Tám 1945 đã cố gắng giới thiệu được phần nào bức tranh toàn cảnh kỳ vĩ ấy. Hơn nữa, cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 của Việt Nam được đặt trong bối cảnh lịch sử của cuộc Chiến tranh Thế giới thứ hai (1939-1945), tạo ra cách nhìn biện chứng, kết hợp tiếp cận “điểm” và “diện” của tư duy lịch sử. Lần giở qua từng trang sách, độc giả sẽ được cung cấp những kiến thức vừa tổng hợp, vừa cụ thể, vừa bao quát, vừa chi tiết, cơ bản và cập nhật trong khả năng có thể của người viết về những vấn đề mấu chốt liên quan đến cuộc vận động Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Với mong muốn có thể làm một nhịp cầu nối liền bạn đọc về với lịch sử và văn hóa dân tộc, tác giả đã cố gắng cập nhật và chuyển soạn các kết quả nghiên cứu mới, những cách nhìn khoa học và khách quan, cụ thể và toàn diện về cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam.

Mối quan hệ Việt Nam - Lào do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Cayxỏn Phômvihẳn, Chủ tịch Xuphanuvông cùng các thế hệ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nhân dân hai nước dày công vun đắp, được thử thách qua thời gian, luôn được củng cố, phát triển lên tầm cao mới và trở thành mẫu mực, hiếm có trong quan hệ quốc tế. Làm nên kỳ tích đó có sự đóng góp của Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam, những người trực tiếp góp phần tạo nên sức mạnh liên minh chiến đấu Việt - Lào trong suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ xâm lược. Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam giúp Lào (30/10/1949 - 30/10/2019); được sự giúp đỡ của Ban Chỉ đạo Quốc gia Công trình “Ký ức người lính”, ấn phẩm về những ký ức người lính tình nguyện được xuất bản, phát hành theo kế hoạch. Thay mặt Thường trực Ban Liên lạc toàn quốc Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam giúp Lào, tôi xin trân trọng gửi tới Ban Chỉ đạo Quốc gia công trình “Ký ức người lính”, cùng các tác giả lời biết ơn sâu sắc, vì những đóng góp tích cực cho thành công chung của cuốn sách. Ký ức người lính tập 8 là tập hợp những bài viết về kỷ niệm sâu sắc của Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam qua các thời kỳ. Nội dung chính của cuốn sách là những kỷ niệm, ký ức, câu chuyện về gian khó hy sinh ngoài mặt trận, chiến công, tình đồng đội, mối quan hệ đoàn kết Việt - Lào trong chiến đấu, xây dựng… Có thể chưa làm thỏa mãn sự kỳ vọng của bạn đọc, nhưng tác phẩm được phát hành vào đúng dịp kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam tại Lào đã là một thành công. Hy vọng, cuốn sách không chỉ là nhịp cầu ký ức nối chúng ta gần lại với quá khứ vinh quang, mà còn là lời tâm tình nhắn gửi tới thế hệ trẻ mai sau về truyền thống quý báu đã được đánh đổi bằng bao xương máu của các thế hệ cha, anh đi trước và cũng là món quà tri ân của chúng ta gửi tới đồng bào, chiến sĩ Việt - Lào đã không trở về.